Nieuwe oortjes 2

Ik zit in de trein naar huis en ik gloei en glim. Ik ben geraakt, ontroerd, verwarmd, betoverd. Wat is er gebeurd?

Ik was uitgenodigd als proefkonijn bij de opleiding waarderend vernieuwen van het Instituut voor Interventiekunde: of de studenten op mij mochten oefenen? Ja, leuk! Appreciatie Inquiry (AI) was als werkvorm bij mij een beetje weggezakt maar ik had goede herinneringen aan een workshop AI onder leiding van een steengoede energieke facilitator (de enige facilitator die ik ken met hoofddoek – ik ken er graag meer!) AI was weggezakt omdat andere benaderingen haar plek hadden ingenomen: dialooggesprekken, brainstorms, visueel faciliteren, systemisch werken… En recent las ik een artikel over de verwarring van een ultra positieve benadering. Dat maakte me nog nieuwsgieriger: zou dat ook met AI zo zijn?

Ik rende een blokje Amsterdam West voor ik vond waar ik zijn moest, sprong net op tijd op mijn stoel, en daar werd ik met enorme warme rust ontvangen. Onmiddellijk vloeide de spanning uit mijn lijf. Ik zuchtte maar eens diep. Hè, hè. Ik mocht met een groepje van 3 meelopen, we liepen genietend het fris gerenoveerde jaren 30 trappenhuis door naar het inpandige café, kozen zorgvuldig tafel en tafelschikking, en met een koffie in de hand startten wij 3 gesprekken van elk een kwartier waarin de tijd leek stil te staan. Als je me had verteld dat we 3 uur verder waren, had ik het ook geloofd.

Die gesprekken gingen zo: Wat brengt je hier? Welke vraag zou je willen beantwoorden? Wat is je verlangen? Wat zou je graag willen? En als je vraag beantwoord zou zijn, wat zou dat dan opleveren? Wat is er dan belangrijk voor jou? En als je nu een voorbeeld mocht geven, een succeservaring, wat zou je dan kiezen? Hoe zag dat er toen uit? Wat deed jij? Wat maakte het tot een succes? Welke waarde breng jij dan? Welke kwaliteiten? En stel dat het lukt, hoe ziet dat er dan uit? Heb je daar een beeld bij? Of een metafoor? En wat ervaar je dan, als je daar zo staat?

Echt waar, zoveel vragen pasten er in drie maal een kwartier. Vragen in een sfeer van zoveel rust en oprechte belangstelling, dat mijn antwoorden een laagje dieper zakten: het werden nieuwe antwoorden, antwoorden waarin mijn denken en mijn voelen samensmolten. Zo ontdekte ik nieuwe dingen over mijzelf. Het raakte mij en ook de vragenstellers. Op de stoel van de vragenstellers was er een volkomen open houding: er was luisteren om te begrijpen, zonder te sturen, zonder eigen gedachten uit te spreken of te verifiëren, hun nieuwe vragen borduurden voort op mijn antwoorden, ter plekke. Dat heet generatief luisteren, leerde ik die middag. En dat smaakte naar meer.

Zo gloeide en mijmerde ik nog lang na in de trein. Was dit nou ultrapositief? Nee, want ook worstelingen, zorgen, dilemma’s en pijn kwamen langs. Ook die konden we waarderend onderzoeken. Als je zo rust en ruimte kunt maken, smelt de tijd en maak ik een waarderend gesprek van werkvorm tot levenswijze. WoW!!